24 maart Passies

Hij was al een tijdlang ernstig ziek, en overleed op 28 februari, Winfried Maczewski, de Nederlander geworden Poolse koordirigent met wie ik als taalcoach Russisch vaak heb gewerkt bij het koor van de Nationale Opera. Maar meer dan als collega nog zal ik me hem herinneren als de bezielde, gedreven dirigent van het Toonkunstkoor Amsterdam die een grote groep amateurzangers wist te inspireren tot heel bijzondere prestaties.

Winfried had een innige band met Bachs Matthäus-Passion, en die deelde hij gul met ons. Wij als koor waren zijn instrument, dat hem in staat stelde telkens weer nieuwe aspecten te onderzoeken van die waanzinnig mooie muziek en indringende teksten. Onvergetelijk hoe hij de turba-koren nu eens dwong tot nietontziende wraakzucht, dan weer omvormde tot liefdevolle mildheid en verwondering, en de koralen in het overweldigende geheel tot zinvolle rustpunten maakte. 

in de weken in de aanloop naar Pasen wordt overal in Nederland ‘de Matthäus’ uitgevoerd. Het zal bij al die koren vol liefhebbers niet anders zijn dan bij het Toonkunstkoor: het hoogtepunt van het jaarlijkse programma. De Matthäus-Passion is niet kieskeurig, en 2016 is daarop geen uitzondering.

Reinbert de Leeuw kon op 20 maart eindelijk zijn ultieme wens in vervulling laten gaan: Bachs meesterwerk uit te voeren met het Nederlands Kamerkoor en een barokorkest op authentieke instrumenten. Enkele dagen later zagen vele duizenden mensen de (in mijn ogen onverdragelijk schmaltzy) live versie ‘The Passion’ in Amersfoort, later op de avond gevolgd door de documentaire ‘Erbarme Dich’, waarin mensen vertellen wat de Matthäus-Passion in hun leven betekent. Ook operaregisseur Peter Sellars kwam daarin aan het woord. Zijn visie op het begin en het einde van de Matthäus, waarin steeds sprake is van wenen en verdriet, zou Winfried uit het hart gegrepen zijn. Hij begint te spreken op 0’33".


Winfried was getrouwd met Sophie. Zij verkoos om niet zonder hem verder te leven, en stierf op dezelfde dag als Winfried.
Hun nagedachtenis zij tot zegen.