Nee, niet op iemand anders, hoewel…
Hans Leijerzapf is de naam, beeldend kunstenaar te IJsselstein. Nooit van gehoord, maar sinds vrijdag 2 oktober 2015 onvergetelijk.
Op die dag opende in Galerie Sille in Oudewater de expositie The new Season, waaraan onze Franse vriendin Elske Koelstra deelnam met 30 van haar unieke, prachtige foto’s.
De uren tot de feestelijke opening slenterden we door het zonovergoten, in liefelijke herfsttooi gehulde Oudewater, waren nét te laat om onszelf te licht (of te zwaar) te laten bevinden in de Heksenwaag en aten een Italiaans ijsje in gezelschap van een bronzen boerenfamilie, waarvan we toen nog niet wisten dat het een monument is voor Salomon Herman Hamburger, beter bekend onder de naam Herman de Man* (1898-1946).
Galerie Sille had alle werk- en opslagruimtes opengesteld, en zo liepen Marjon en ik, onafhankelijk van elkaar, langs een doek dat meteen onze aandacht trok. De afzink, twee mannetjes op fietsen op een helling van 45 graden? Heel apart.
In de stockruimtes bleek nog meer werk van deze kunstenaar te hangen, het ene doek nog intrigerend dan het ander. Maar altijd met mannetjes, intens druk doende met… ja met wat eigenlijk? Soms lijken ze grote haast te hebben, waar moeten ze zo dringend naar toe? En waarom doen ze wat ze doen op een podiumpje? De titels van de schilderijen geven op die vragen geen antwoord.
In de monografie Rond de klok van vijf over het werk van Hans Leijerzapf die in 2001 verscheen, lees ik dat hij zich al tijdens zijn studie aan de Academie in Den Haag afvroeg waarom kunst persé moest confronteren en waarom anecdotisch schilderen niet als serieuze kunst werd beschouwd. Hij wilde liever 'de Carmiggelt van de beeldende kunst’ zijn dan ‘het zoveelste surrogaat van Joseph Beuys’. Voor hem geen grote emoties en vette pathos.
Leijerzapf onderwerpt zijn werk aan de door hemzelf opgestelde ‘vijf wetten van Leijerzapf’: geen horizon, de figuren mogen elkaar niet overlappen en moeten anoniem blijven, ingehouden kleurgebruik, en het schilderij moet anecdotisch zijn.
Als je naar het werk kijkt heb je zo’n uitleg niet eens nodig. Ook voor de niet zo ervaren kunstkijker is het juist zo lekker om je af te vragen waar het over gaat.
En dat is wat de schilder wil: hij geeft je een momentopname waar iets aan voorafging en een ontknoping op moet volgen. Maar wat die is, dat mag je zelf verzinnen. Vrijheid!
Te mooi om waar te zijn!
Dit schilderijtje, het meet slechts 30x50 centimeter, hangt nu bij ons aan de muur. Het verspreidt een wonderbaarlijk licht, zelfs als het schemerig is, en trekt op een prettige manier steeds weer de aandacht.
Worden deze haastige, gezichtsloze regenjasmannetjes onze nieuwe huisgenoten? Voorlopig wonen ze voor 6 maanden bij ons boven de bank, en mogen ze ook een tijdje bovenaan mijn blog hun onduidelijke dingen doen.
je vindt veel meer over het werk van Hans Leijerzapf op zijn website, en het is ook de moeite waard om zijn Facebookpagina te gaan volgen. Hij werkt momenteel aan een Frans terras, en laat er zien hoe het vordert.
De foto’s van Elske zijn te zien op de website van Galerie Sille en op elskekoelstra.com.
*Op de website site Crescas is een literaire column te lezen die Leo Frijda op 4 juni 2010 wijdde aan Herman de Man: Jood onder de boeren.