Beeldend kunstenaar Mark Rothko (1903-1970) gaf vanaf 1947 zelden titels aan zijn schilderijen - nummers of kleuren moesten voldoen om de doeken te benoemen. Beschrijvende titels wilde hij koste wat kost vermijden: woorden zouden de geest en de verbeelding van de beschouwer kunnen beïnvloeden of zelfs verlammen. 'Silence is so accurate’.
Het werk van Rothko leerde ik kennen door onze dierbare huisvriend en kunstenaar Fon Klement (1930 – 2000). Het was liefde op het eerste gezicht, die raadselachtige abstracte doeken, al kon ik toen niet zeggen waarom.
In 2009 waren de Seagram doeken te zien in Tate Modern in Londen, opnieuw een schok, vergezeld van kippenvel, en opnieuw: waarom?
En nu is tot en met 1 maart 2015 in het Gemeentemuseum in Den Haag een geweldige overzichtstentoonstelling te zien met een groot aantal doeken van Rothko, van heel vroege, figuratieve tot zijn allerlaatste, vlammendrode abstracte schilderij. In december gingen Marjon en ik er heen, samen met vriendin en Artiscollega Lydia. Een kleine twee uur brachten we door bij de schilderijen, in toenemende mate zo gefascineerd dat we de andere bezoekers (en we waren er bepaald niet alleen) nauwelijks meer opmerkten. De door Rothko gewenste stilte ontstond haast als vanzelf, in ons.
Lydia en ik hadden daags tevoren in het Joods Historisch Museum een lezing gehoord van Rothkobiografe Annie Cohen-Solal, waarin ze vooral inging op de Joodse achtergrond van de kunstenaar. Haar verhaal maakte nieuwsgierig naar meer, en dat wordt verteld in de lange documentaire 'De stilte van Mark Rothko’, te zien op Uitzending gemist.
Op Arttube.nl, het online videokanaal van musea in Nederland en België, is een kortere documentaire te zien over Mark Rothko, waarbij het accent ligt op het belang van het werk van de kunstenaar.
Rothko blijkt trouwens ook een uitdaging voor idioten: iemand bewerkte het doek Black on maroon uit 1958 met inkt. De restauratie nam anderhalf jaar in beslag. The Guardian wijdde in mei 2014 een artikel aan de voltooiing daarvan.