Precies, kippensoep zonder -n-, want in de tijd van mijn oma bestond zulke nieuwerwetserige spelling nog niet. En mijn oma was de onbetwiste koningin van de kippesoep. Niet dat ik haar die ooit bewust zág maken, maar mijn smaakgeheugen heeft olifantskwaliteit. Gelukkig maar, want op basis van wat ik me herinner heb ik de enige echte oma's kippensoep weten te reconstrueren.
Kippesoep, kippensoep, kibbesoep, 't maakt eigenlijk niet uit hoe je het schrijft. Maar wat is dat toch dat kippensoep zo uniek en onweerstaanbaar lekker maakt?
Ik denk toch dat het de geur is die, al uren voor de soep gegeten gaat worden, het huis vult, die geur die de belofte in zich heeft van warm, troostrijk, heilzaam, ja soms zelfs puur gelukkigmakend.
Joodse penicilline wordt kippensoep ook wel genoemd. Er is zelfs wetenschappelijk onderzoek naar de werking ervan gedaan, waarvan ook Janneke Vreugdenhil in haar kookrubriek op nrcnext.nl melding maakt. Met Janneke deel ik de onvoorwaardelijke liefde voor en geloof in de geneeskrachtige werking van kippensoep.
Dat laatste zit 'm volgens mij meer dan wat verder ook in de zorg en liefde waarmee de soep wordt gemaakt en opgediend. En omdat Marjon geveld is door een fikse griep en proestend en zwetend haar dagen uitziekt in bed was het moment gekomen om kippensoep te maken.
- 1 flinke bout van een 'harde kip' (soepkip)
- 1 zakje 'kippensoepspul'*
- 1 ui
- 2 tenen knoflook
- 10 peperkorrels
- paar stukjes foelie
- 2 laurierblaadjes
- 5 takjes bladselderij
- 4 stukjes peterseliewortel
- klein plukje saffraan
- 1,5 el zout
- Leg alle ingrediënten in een grote soeppan
- Schenk er 6 liter water bij, breng aan de kook
- Schuim af, zet het vuur laag en laat de soep ca. 2,5 uur zachtjes trekken (langer mag ook)
- Vis alle vaste bestanddelen zoveel mogelijk uit de pan, houd het vlees apart
- Schep ook het meeste vet eraf (dat kan ook na een nacht in de koelkast) en laat de bouillon 20 minuten op hoog vuur verder inkoken
- Voeg daarna eventueel meer zout toe - deze bouillon is van zichzelf al intens van smaak
- Vermicelli, de fijnste variant, kook je apart in de portie soep die je wilt serveren
Het apart gehouden kippenvlees kan in stukjes terug in de soep,of gebruikt worden voor ragout, salade, kroketjes etc. Juist van zo’n ouwe kip of haan behoudt het vlees nog veel smaak, reden te meer om geen plofkip meer te kopen, en al helemaal niet voor kippensoep!
De traditionele Joodse kippensoep was niet compleet zonder maagjes en hartjes, levertjes en zelfs dooiertjes (tegenwoordig nauwelijks meer te krijgen) en looppootjes - er werd niets weggegooid van de kostelijke soepkip die aan het einde van een ongetwijfeld nuttig leven op Sjabbat een hele familie van even kostelijk voedsel voorzag. Aan het einde van de kooktijd werd een deel van het vlees van de kip in stukjes terug in de bouillon gelegd, de rest voor andere gerechten gebruikt. Maar zoals Bea Polak in haar Recepten uit de joodse keuken terecht opmerkt: ‘Dit is het moeilijkst te geven recept, iedere moeder doet het lekkerder.'
Tip: ik vries een deel van de bouillon in in ijsblokzakjes - perfecte voorraad voor Chinese roerbakgerechten, want 1 blokje is ca. 1 eetlepel.
* Kippensoepspul verkoopt mijn marktpoelier voor € 1 per zakje - botjes en afsnijsels die anders zouden worden weggegooid.