LICHANSKY LIKES

Vrijdag 20 maart 2015 werd bij Boekhandel Scheltema, in bijzijn van vele culinaire collega’s en vrienden, Vegatopia Het kookboek te doop gehouden. Met een feestje, want het betreft hier een heus jubileumkookboek, waarmee het twintigjarig bestaan van de succesvolle website Vegatopia.com wordt gemarkeerd.
Het boek staat boordevol inspirerende recepten zonder vlees en vis, geïllustreerd met de vrolijkste eetfoto’s die ik in tijden heb gezien. De indeling is anders dan gewoon: de recepten, vele voorzien van handige tips en aanwijzigingen, zijn gerangschikt naar dag van de week. Zo eet je snel en makkelijk op Maandag, op Dinsdag Currydag kook je exotisch, en Woensdag is, hoe kan het anders, Gehaktdag. Wat je toch allemaal kunt hakken zodat het als ‘gehakt’ in de pan gaat! Op Donderdag is de Hollandse Keuken aan de beurt, ‘with a twist’ dat wel, en het begin van het weekend wordt gevoerd met Vrijdag Snackdag. Op Zaterdag is het Feest in de keuken, en de Zoete Zondag bevat verrukkelijke zoete recepten.
Maar liefst dertien vaste en gastredacteuren tekenden voor de recepten, die in de index gerangschikt zijn op hoofdingrediënten. Zo vind je onder ‘Biet' onderstaande Bietenburger, maar ook Bitterballen van bieten en roomkaas.

Vegatopia is in culiland een begrip, en niet meer weg te denken. Maar voor wie denkt: Vega-wát? zal ik het mijn minder kook- en eetgerichte lezers even utleggen.
Laat ik beginnen met te zeggen dat Vegatopia veel méér is dan een kookboek en een website met vlees- en visloze recepten. 
Vegatopia is vooral de verwezenlijking van een idee en een ideaal. 

Vegatopia de website werd bedacht door bladenmaker Jan Lieftink. Hij begon in 1995 met 'een paar receptjes en wat informatie' die hij kreeg via de Nederlandse Vegetariërsbond. '‘Toen ik internet ontdekte, was er nog vrijwel niks te vinden voor vegetariërs. Een Engelsman had The Vegetarian Pages en in Amerika waren een paar mensen actief met mailinglists, en dat was het wel. In Nederland was alles nog maagdelijk leeg”, vertelde hij in 2007 aan Zests in een vraaggesprek ter gelegenheid van het 12,5-jarig bestaan van Vegatopia.
In de begintijd droeg de website de ondertitel ‘Digidorp voor lekker vegetarisch eten’, en het was de enige plek op het Nederlandse internet waar vegetariërs hun hart konden ophalen aan recepten en tips, een gids voor vegetarische restaurants konden raadplegen en oproepen konden plaatsen.
Ook voor beginnende vega’s werd Vegatopia al snel een onontbeerlijke vraagbaak, zeker toen het Vegatopiaforum van start ging. Facebook en twitter bestonden nog niet, en het forum bleek in een enorme behoefte te voorzien. Vragen als ‘kan ik kokosmelk invriezen’ of ‘wat doe ik met een koolrabi’ werden snel beantwoord, maar ook ook wie bijvoorbeeld meer wilde weten over schoenen zonder leer of op zoek was naar vega-vriendelijke restaurants in Portugal hoefde niet verder te zoeken. Het forum bleek bovendien een virtuele dorpskroeg waar ook over niet-vegetarische onderwerpen gezellig kon worden gekletst.

In 1999 riep Lieftink de hulp in van enkele actieve forummers en bevriende restaurants voor het samenstellen van een vegetarisch kerstmenu, onder de titel Feest zonder beest! Daarna werd vaker met vrijwilligers gewerkt. Vanaf 2002 groeide het vrijwillersteam dat tekende voor de inhoud van Vegatopia uit tot een echte redactie. Tertia Wiedenhof, die zich al snel daarbij aansloot, vertelt: “Annemieke Dubbeldeman en Ellen Webbink waren er toen ook al bij.  We gingen kookworkshops organiseren, zoals een workshop Thais koken en een workshop vegetarische kerstmenu’s maken. De content op de site werd uitgebreid met inhoudelijke artikelen en boekbesprekingen, en de leden van de redactie werden geregeld gevraagd mee te werken aan televisie- en radioprogramma’s.

Het plan om in eigen beheer een kookboek uit te geven werd gerealiseerd in 2007, volgens Jan Lieftink een mijlpaal. "We hebben daar wel een paar jaar over gedaan”, zegt Tertia. "Lezers konden zelf een recept insturen dat wij dan testten, en als het lekker was, namen we het op. Een erg leuk vrijwilligersproject. Qua fotografie was er nog veel minder mogelijk, dus we hadden vooral heel veel foto’s van ingrediënten.” Edith Dourleijn schreef er direct na verschijnen een enthousiaste recensie over op haar blog Edith’s Keuken.

In januari 2009 droeg Jan Lieftink zijn geesteskind over aan de redactie, en richtten Annemieke, Tertia en Ellen samen met een aantal actieve vrijwilligers de Stichting Vegatopia op. 

Inmiddels heeft Vegatopia een 21-koppige redactie, 17 vrouwen en 4 mannen die met hart en ziel en een zeer goed ontwikkeld smaakgevoel de website vullen met recepten, product- en restaurantbesprekingen en actualiteiten.
Ook de Vraagbaak, de plek waar beginnende en gevorderde vegetariërs, en niet te vergeten en mensen die een vegetariër te eten krijgen, antwoord krijgen op prangende vragen, is gebleven, evenals het Forum.

Uiteraard is Vegatopia ook te vinden op Facebook, twitter en Instagram.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Vegatopia: het kookboek
Onder red. van: Annemieke Dubbeldeman,  Ellen Webbink   en Tertia Wiedenhof.
Fotografie, foodstyling en styling: Annemieke Dubbeldeman
Uitgegeven bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam.
ISBN: 9789046818732