Het is al een tijdje stil op eetschrijven.nl, het blog van vriend Gerrit Jan Groothedde, in culiland ook bekend als Eetschrijver, en door intimi doorgaans GeeJee genoemd.
De oorzaak van deze stilte: ‘Weg van de supermarkt, GJ’s eerste boek dat op 12 september in de Feniks Food Factory in Rotterdam officieel aan de wereld werd prijsgegeven.
De 'vrijblijvende gedachtenspinsels van een culinair journalist' zoals GJ die al sinds maart 2006 op gezette tijden op het digitale papier zette, hebben hun bekroning vonden in een verzameling informatieve artikelen die worden afgewisseld met vaak hilarische stukjes tekst. Niet dat er nou zoveel te lachen valt waar het gaat over de supermarkt - niet voor niets heeft GJ zijn boek de ondertitel meegegeven 'Wat de grootgrutter niet wil dat u (w)eet’. En de keuze voor de kleur blauw die overal op en in het boek verschijnt, is niet toevallig. GJ en de onderhand spreekwoordelijke tweeletterige grootgrutter (hier in huis ook wel de ‘blauwe schimmel’ genoemd) zijn het al geruime tijd erg met elkaar oneens. Grootste doorn in ’s Eetschrijvers oog is het feit dat supermarkten de gemiddelde winkelaar meer en meer hun smaak opdringen en kleinere en gespecialiseerde neringdoenden het steeds moeilijker krijgen, waardoor voor de gewone consument de afhankelijkheid van de grootin- en verkopers steeds groter wordt.
Gerrit Jan besloot zelf een poging te wagen een half jaar lang de supermarkt te mijden. Het in dagboekvorm gegoten verslag daarvan in ‘Weg van de supermarkt’ laat zien dat dat nog helemaal niet meevalt. Zelfs voor de meest verstokte supermarktmijder voorzien de AH, Dirk, Vomar, Jumbo en al die andere grote grutters in een behoefte; bovendien spelen ze in op de gemakzucht van wat GJ ‘de gemiddelde consument’ noemt. Waartoe hij ook zichzelf rekent, zij het met een lichte blos van schaamte op de kaken.
De eetschrijver geeft in de 243 pagina’s van zijn boek veel ruimte aan gesprekken met en meningen van culinaire collega’s, geeft haalbare alternatieven voor wie op een andere manier aan zijn verse waren wil komen, en legt in ‘Uitgelicht en vergeleken’ een aantal veelgekochte versproducten op de virtuele weegschaal. Maatvoering is, bijna onvermijdelijk, Albert Heijn: wat is er te koop, hoe is de kwaliteit, hoe smaakt het, en verdient de leverancier/teler er ook nog iets aan? De uitkomst van de vergelijking met de kleinschalig geproduceerde alternatieven is onthutsend.
Wat ‘Weg van de supermarkt’ me ook maar weer eens duidelijk maakt: boodschappen doen is meer dan ‘nog even snel wat voor het eten halen’. Ik heb me in alle eerlijkheid afgevraagd hoe ik het zelf doe, en moet bekennen dat ik soms ook helemaal geen zin heb om in weer en wind te fietsen en met volle boodschappentassen de halve stad te doorkruisen. En evenzovaak maak ik een lijstje waarvoor ik naar een Lidl, de Albert Cuyp, Ecoplaza, de bioslager, de dierenwinkel, een van ‘mijn’ Turkse supers en Marqt moet. Meestal vind ik zo’n boodschappenronde meer dan de moeite waard - het uitpakken van al die, met zorg en vaak met eigen handen uitgezochte producten is een feest!
Natuurlijk heb ik als pensionada zonder gezin met thuiswonende kinderen makkelijk praten. Des te fijner is het te zien dat de grootgrutters hun vers-assortiment verbreden en interessanter maken en gezondheidstrends ook terug te vinden zijn in de schappen. En natuurlijk preekt GJ in zijn boek voor een deel voor eigen culiparochie, maar als zijn visie zelfs maar een klein snufje effect heeft, dan is er hoop. Een voorbeeld: de afgelopen weken zag ik bij de AH op één dag jalapeñopepers, bonte bieten, oerwortels en aardperen, en ik kon ze niet laten liggen…
Wat mij betreft zal 'weg van de supermarkt' nooit de kortste lijn zijn tussen twee punten. 'If you can’t beat them, join them’, maar dan wel als luis in de pels.