Het lekkere leven
Break the fast, en toch geen breakfast (of toch wel?)
Zaterdag 4 oktober is het Jom Kipoer, Grote Verzoendag, een van de belangrijkste dagen op de Joodse kalender.
Omdat het seizoen van Schepper & Co weer is begonnen, mocht ik daar op 29 september over komen vertellen, om precies te zijn over ‘de aanbijt’, de maaltijd waarmee na afloop van Jom Kipoer het traditionele vasten wordt beëindigd.
Mijn bijdrage is hier terug te luisteren.
Op Jom Kipoer wordt 25 uur, van zonsondergang tot zonsondergang, niet gegeten en niet gedronken. Het is een dag van inkeer, waarop het leven van alledag even tot stilstand komt, je jezelf kunt herijken in je eigen leven omte daarna met een schone lei beginnen. Er zijn allerlei tips in omloop om zo’n dag van intensief vasten dragelijk te maken. Geen koffie, alcohol, zout en suiker, liefst al een paar dagen van te voren, en vooral niet zwaar eten voordat het vasten begint.
Zo voorkom je dat je dat je enorme dorst krijgt en uiteindelijk duizelig wordt of hoofdpijn krijgt. Bezigheden die afleiden van de gedachte aan eten en drinken helpen ook mee, zoals Jom Kipoer in de synagoge doorbrengen, een dutje doen, en ook ruiken aan aromatische specerijen zoals kruidnagel en kaneel schijnt het ergste hongergevoel te stillen.
Na afloop van Jom Kipoer wordt er, zoals dat heet, ‘aangebeten’. De aanbijt - het is een typisch Nederlands-Joods woord dat uit het Jiddisj komt - is een sociaal gebeuren met familie en vrienden. Gelouterd na zoveel uren helemaal niets en, als het goed is, de nodige spirituele activiteit, mag er weer gegeten en gedronken worden - the fast is broken, en ziedaar de oorsprong van het Engelse woord voor ontbijt!
Maar het is niet slim om meteen de hongerklop te bestrijden met allerlei stevige happen. Water, thee, sapjes, gedroogde abrikozen en fruit leggen een lichte bodem, en na een uurtje kan je maag weer 'echt eten’ aan, zoals een friszure, licht romige haringsalade. Ik maak hem zonder gekookte aardappels en zonder gekookte bietjes. Deze haringsalade is heel licht, zowel van kleur én als in verteerbaarheid.
Haringsalade
- 2 zoute haringen
- 2 zure haringen
- 1 grote zure bom
- 1 grote rode ui
- 1 Granny Smith appel
- 3 eetlepels crème fraîche
- 2 eetlepels dikke yoghurt
- 1 eetlepel citroensap
- zout en versgemalen witte peper
- dille
- Snijd de haringen, augurk, ui en appel in blokjes van 1 centimeter
- Roer de crème fraîche, yoghurt en citroensap door elkaar, breng op smaak met zout en peper en wat fijngesneden dillegroen
- Schep de in blokjes gesneden ingrediënten erdoor
- Serveer op een schaal, bestrooid met meer dillegroen
Koning bloemkool de veelzijdige
Als je je eenmaal gaat verdiepen in ‘low-carb’ als voedselrichtlijn, kom je de wonderlijkste verzinsels tegen. Met name op Amerikaanse websites hebben de pogingen om ‘gewoon' te eten, dat wil zeggen broodjes, aardappels, lasagne en wat dies meer zij op het gebied van koolhydraten, grote creatieve hoogte bereikt. Vaste prik als tarwebloemvervanger: amandelmeel, en in mindere mate kokosmeel. Daarmee kun je dus ook Kentucky Fried Chicken en schnitzels maken, alle mogelijke soorten gebak en ‘brood’ bakken, waarbij je als suikervervanger bij voorkeur het wel zéér chemisch klinkende (maar 100% natuurzuivere suikeralcohol - hoe verzin je het!) erythritol (sukrin) gebruikt. Jammer toch dat er voor meringue, caramel, roomboterbladerdeeg, om maar een paar lichte verslavingen te noemen, nog geen alternatieven zijn.
Maar het wonderlijkste is toch met stip de bloemkool, volgens het Groente en Fruitbureau nog altijd een van de meest populaire groenten in Nederland.
Wat met die brave bloemkool allemaal mogelijk is grenst aan het onvoorstelbare. Taboeleh van bloemkool, zals Janne Vreugdenhil in haar onvolprezen kookboek I ♥ Groente, heeft opgeschreven, is hier in huis al tijden een hit in vele variaties. Marjon heeft al een paar maal pizza gemaakt waarvan de bodem uit bloemkool bestaat (ja heus, dat kan!), bloemkoolbiefstuk (gebakken plakken bloemkool), bloemkooltortilla’s, bloemkoolpiepers met kaas en zoiets exotisch als ‘faulafel’, precies, falafel maar dan met bloemkool gemaakt. Kijk maar eens hier om een idee te krijgen.
Bloemkool rules!
Op Facebook volgen we trouw de pagina LowCarbZen, en we halen daar heel wat lekkere ideeën uit die niets met bloemkool te maken hebben. Toch is een van de leukere recepten die we er vonden er één met bloemkool in de hoofdrol, met hoofdletters: Spicy Whole Roasted Cauliflower, oftewel pikante bloemkool uit de oven. Een weinig inspirerende titel, in het Nederlands, maar het plaatje erbij (één na onderste links) deed ’t ‘m.
Men neme:
- 1 mooie, middelgrote bloemkool
- 300 g volle Turkse yoghurt (10%)
- geraspte schil en sap van 1 limoen
- 2 el cayennepeper
- 1 el gemalen komijn
- 1 el gemalen koriander
- ½ tl kurkuma
- ½ tl kruidnagelpoeder
- 2 tl fenegriek
- 3 tenen knoflook, geraspt
- 2 tl gember, geraspt
- 2 tl zout
- flink versgemalen peper
- 1 el zonnebloemolie
- 1 rode ui, in plakken gesneden
Het hele proces in drie grote stappen: marineren, ovenklaar, en klaar uit de oven!
- Verwijder de stronk en alle groen aan de basis van de bloemkool
- Leg de bloemkool in een schaal en laat hem in de magnetron op 800 W 5 minuten voorgaren, laat afkoelen
- Roer alle specerijen en kruiden door de yoghurt
- Doop de bloemkool ondersteboven in het yoghurtmengsel, leg hem daarna in een ovenschaal en verdeel zoveel mogelijk van de yoghurt erover, wrijf stevig met beide handen zodat eventuele kiertjes met de yoghurt gevuld worden
- Laat de bloemkool een paar uur (of overnacht) in de koelkast de smaak van de yoghurt opnemen
- vet een ovenschaal in met, leg de uien erop
- Leg de gemarineerde bloemkool erbij de schaal en laat de bloemkool in een op 200º voorverwarmde oven in 30-40 minuten verder gaar worden en een mooi amberkleurig korstje krijgen.
- Laat voor het aansnijden een minuut of 10 betijen.
Wij aten hierbij in de pan gebakken ‘Weißwürstl’, witte barbecueworstjes en hadden er een heerlijke maaltijd aan.