Zaterdag 4 oktober is het Jom Kipoer, Grote Verzoendag, een van de belangrijkste dagen op de Joodse kalender.
Omdat het seizoen van Schepper & Co weer is begonnen, mocht ik daar op 29 september over komen vertellen, om precies te zijn over ‘de aanbijt’, de maaltijd waarmee na afloop van Jom Kipoer het traditionele vasten wordt beëindigd.
Mijn bijdrage is hier terug te luisteren.
Op Jom Kipoer wordt 25 uur, van zonsondergang tot zonsondergang, niet gegeten en niet gedronken. Het is een dag van inkeer, waarop het leven van alledag even tot stilstand komt, je jezelf kunt herijken in je eigen leven omte daarna met een schone lei beginnen. Er zijn allerlei tips in omloop om zo’n dag van intensief vasten dragelijk te maken. Geen koffie, alcohol, zout en suiker, liefst al een paar dagen van te voren, en vooral niet zwaar eten voordat het vasten begint.
Zo voorkom je dat je dat je enorme dorst krijgt en uiteindelijk duizelig wordt of hoofdpijn krijgt. Bezigheden die afleiden van de gedachte aan eten en drinken helpen ook mee, zoals Jom Kipoer in de synagoge doorbrengen, een dutje doen, en ook ruiken aan aromatische specerijen zoals kruidnagel en kaneel schijnt het ergste hongergevoel te stillen.
Na afloop van Jom Kipoer wordt er, zoals dat heet, ‘aangebeten’. De aanbijt - het is een typisch Nederlands-Joods woord dat uit het Jiddisj komt - is een sociaal gebeuren met familie en vrienden. Gelouterd na zoveel uren helemaal niets en, als het goed is, de nodige spirituele activiteit, mag er weer gegeten en gedronken worden - the fast is broken, en ziedaar de oorsprong van het Engelse woord voor ontbijt!
Maar het is niet slim om meteen de hongerklop te bestrijden met allerlei stevige happen. Water, thee, sapjes, gedroogde abrikozen en fruit leggen een lichte bodem, en na een uurtje kan je maag weer 'echt eten’ aan, zoals een friszure, licht romige haringsalade. Ik maak hem zonder gekookte aardappels en zonder gekookte bietjes. Deze haringsalade is heel licht, zowel van kleur én als in verteerbaarheid.
Haringsalade
- 2 zoute haringen
- 2 zure haringen
- 1 grote zure bom
- 1 grote rode ui
- 1 Granny Smith appel
- 3 eetlepels crème fraîche
- 2 eetlepels dikke yoghurt
- 1 eetlepel citroensap
- zout en versgemalen witte peper
- dille
- Snijd de haringen, augurk, ui en appel in blokjes van 1 centimeter
- Roer de crème fraîche, yoghurt en citroensap door elkaar, breng op smaak met zout en peper en wat fijngesneden dillegroen
- Schep de in blokjes gesneden ingrediënten erdoor
- Serveer op een schaal, bestrooid met meer dillegroen