Over koken, eten en drinken


Het is weer heel veel soeps

Winter is soeptijd bij uitstek, en soep is het ultieme comfort food als het buiten grijs, nat, winderig en guur is.
Favoriet in huize Lichanskylikes zijn gebonden maaltijdsoepen. Bruinebonensoep 'à la maison' wat zoveel wil zeggen als opgepept met een lekker hete gerookte guindillapeper van Didi, aardappelpreisoep met blauwe kaas, de vorig jaar ontdekte aardperensoep uit het fabelachtige kookboek Home Made van Yvette van Boven, maar met stip bovenaan staat pompoensoep. Omdat ik niet van laffe smaken houd, is mijn pompoensoep steevast pittig tot zeer pittig. Afhankelijk van mijn bui geef ik er vulling wel eens hardgebakken shoarmavlees bij, maar de versie met feta erbovenopis de allerlekkerste: zoetige pompoen, flink pikant door de kerrie en peper, ziltig door de bouillon en het fris-rinse van de yoghurt en de feta maakt het smakenpalet compleet.

Ik bouw mijn maaltijdsoepen meestal op een fundament van versgetrokken kippen- of runderbouillon. Op die bouillons, en met name die van kip - oma's versie, kom ik later nog wel eens terug. Nu eerst het soepje koken!

Pompoensoep

Men neme:

  • 1 biologische pompoen
  • 2 el zonnebloemolie
  • 1 flinke ui
  • 3 tenen knoflook
  • 5 cm verse gember
  • 1 Spaanse peper
  • 2 iets kruimige aardappels
  • 2 à 3 volle eetlepels kerriepoeder
  • 1,5 liter bouillon (ook blokjes mogen, bij tijdgebrek)
  • 3 blaadjes daon djeroek poeroet (kaffir lime leaf)
  • 3 el volle Turkse yoghurt
  • verse koriander
  • lente-ui
  • 100 g feta

En zo maak je het:

  1. Verwarm de oven voor op 180 graden. 
  2. Snijd de pompoen met schil en al (wel eerst goed afboenen) in niet te grote stukken, verwijder de zaden en draden
  3. Laat de pompoen in de oven lichtbruin roosteren
  4. Ondertussen snipper je de ui, knoflook, gember en Spaanse peper (met of zonder zaadjes, net wat je wilt) en snijd je de aardappels in kleine blokjes
  5. Verhit de olie in de soeppan, fruit de ui, knoflook, gember en peper licht aan
  6. Voeg de aardappels en pompoen toe, bak 2 minuten mee
  7. Bestrooi alles met kerrie, laat al omscheppend de geur vrijkomen
  8. Schenk de bouillon erbij en breng aan de kook
  9. leg de djeroekpoeroetblaadjes erbij en laat de soep zachtjes koken tot de aardappels gaar zijn.
  10. Pureer de soep met de staafmixer of in de blender, menu er al mixed de yoghurt door
  11. Serveer met gesnipperde koriander, ringetjes lente-ui en verkruimelde feta

Verrassingspakketjes

Cavador en de krat

Karmozijnrode appeltaart

Op zoek naar de plakjes bladerdeeg in de onderste vriezerlade kwam ik een zak cranberry's tegen die ik er vorig jaar in had gestopt. Niks mis met deze cranberry's maar er moet nu wel verse voorraad worden aangelegd (het is hamsterseizoen of niet, toch?). De cranberry's van vorig jaar vonden een roemrijk einde in een appel-cranberrytaart.

En het toeval wilde dat web consultant Okke Amerongen net weer wat activiteit had gegenereerd op cranberries.nl, een van een reeks door hem opgezette websites voor specifieke producten. Ik had hem mijn recept vorig jaar al beloofd, en onlangs heb ik dan eindelijk die belofte ingelost. 

Apple cranberry pie

Voor de vulling:

  • 1 zak cranberries, vers of diepgevroren
  • sap en schil van 1 sinaasappels
  • 5 eetlepels rietsuiker
  • 1/2 tl gemalen kaneel
  • 4 stevige appels (Cox, Braeburn)


Voor het deeg:

  • 400 g bloem
  • 200 boter
  • 1 el fijne tafelsuiker
  • 1 ei

Voor de afwerking:

  • 2 el bloem 
  • 2 el rietsuiker
  • 1 eidooier
  • 1 el water

2 el fijne tafelsuiker

  1. Breng de cranberries met sinaasappelsap en -schil en kaneel aan de kook tot de bessen tot moes zijn gekookt
  2. Schil ondertussen de appels, verwijder de klokhuizen en snijd de appels in stukjes van ca. 2 cm
  3. Schep de appelstukjes door de hete cranberries en laat afkoelen
  4. Maak het deeg in de keukenmachine, laat in de koelkast een half uur rusten
  5. Verdeel het deeg in 1/3 en 2/3.
  6. Rol het grootste stuk uit tot een ronde lap, bekleed daarmee een ingevette, licht bebloemde springvorm van 22 cm, laat het deeg over de rand hangen
  7. Prik de bodem en de rand in met een vork, strooi de 2 el bloem en 2 el rietsuike erop en meng met je vingers tot een egaal laagje
  8. Schep de appelcranberryvulling erop, druk wat aan
  9. Rol het andere stuk deeg uit tot een ronde lap, leg die op de vulling
  10. Roer de eidooier los met het water, bestrijk de rand van de deegdeksel hiermee
  11. Vouw de deegrand erover, druk lichtjes aan
  12. Bestrijk het deegdeksel met eidooier
  13. Maak een opening in het midden van het deegdeksel om de hete stoom eruit te laten tijden shet bakken
  14. versier desgewenst de bovenkant met figuurtjes gemaakt van deegrestjes
  15. Bestrooi de bovenkant metfijne tafelsuiker
  16. Bak de pie bij 200 graden (geen hetelucht) in het midden van de oven in ca. 40 minuten gaar en krokant.
  17. Laat afkoelen in de vorm



Franse linzen met worstjes

Le Puy linzen hoef je niet voor te weken, dus dit heerlijke herfstige gerecht is in iets meer dan een half uur klaar. Goed stokbrood erbij en een groene salade aangemaakt met een pittige mosterdvinaigrette, comfort food ten top!

Dit heb je nodig:

  • 250 g Le Puy linzen
  • kruidenboeketje van 1 laurierblaadje, takje tijm, takje rozemarijn, 2 takjes selderij
  • 1 ui bestoken met 1 kruidnagel
  • 2 knoflooktenen (1 heel, 1 gesnipperd(
  • zout en versgemalen peper
  • 150 g gerookt spek in reepjes
  • 1 ui, gesnipperd
  • 125 g kastanjechampignons, in stukjes
  • 4 gekruide braadworstjes van de bioslager
  • platte peterselie

En zo maak je het:

  1. Kook de linzen met kruiderij, ui en 1 teen knoflook in ruim 1/2 liter water in 25 minuten gaar.
  2. Giet ze af, verwijder de smaakgevers, doe de linzen terug in de pan en breng op smaak met zout en ruim versgemalen peper
  3. Bak de spekreepjes zachtjes aan in een koekenpan, voeg na 5 minuten de ui, gesnipperde knoflook en champignons toen en laat op halfhoog vuur bakken tot het meeste vocht verdampt is
  4. Bak ondertussen de worstjes in een klein beetje olie gaar en bruin
  5. Schep de spekjes door de linzen
  6. Neem de worstjes uit de pan, schep de linzen door het braadvet
  7. Roer voor het opdienen de gesnipperde peterselie door de linzen
  8. Serveer met de worstjes erbovenop

Kippastei met prei, dragon en sinaasappel


Niet weg te denken uit de keuken van Groot-Brittanië: de pie. Een pie is een soort van omgekeerde wereld: het hoofdonderdeel - vlees, vis, ragout, groente - ligt onder een deksel van bladerdeeg (steak and kidney pie) of aardappelpuree (fish pie), of is zelfs helemaal ingepakt (pork pie). In Nederland zijn we meer van de hartige taarten: de vulling óp het deeg, en dan maar hopen dat de bodem knapperig is gebleven tijdens het bakken.
Hoe dan ook: ik ben gek op zulke complete gerechten, ongeacht de rangschikking van de bestanddelen. Jaren was Chicken pie with leeks, tarragon and orange een favoriet voor gezellige etentjes - het hele zaakje gaat in de oven en regelt het verder zelf. Ideaal! En zo raar dat ik dit recept gewoon vergeten was...

Dit heb je nodig:

  • 500 g kippendijvlees zonder bot
  • 2 preien, in dunne ringen gesneden
  • 1 el olijfolie
  • 1 ui, gesnipperd
  • 1 teentje knoflook, gesnipperd
  • 1 tl geraspte verse gember
  • 2 tl gerookte paprikapoeder (pimenton)
  • zout en versgemalen peper
  • 30 g bloem
  • 30 g boter
  • 1 dl witte wijn
  • 1,5 dl ongeslagen slagroom
  • 1 tl gedroogde dragon
  • 2 el sinaasappelsap
  • geraspte schil van 1 sinaasappel
  • 3 plakjes roomboterbladerdeeg (ontdooid)
  • 1 eidooier, losgeroerd


En zo maak je het:

  1. Snijd het kippenvlees in blokjes
  2. Verhit de olie in en hapjespan, fruit de ui, knoflook en gember kort aan
  3. Voeg het kippenvlees toe en bak op hoog vuur al omscheppend 4 minuten
  4. Roer de prei door het vlees, laat nog 2 minuten meegaren
  5. Bestrooi met paprikapoeder en breng op smaak met zout en peper
  6. Laat iets afkoelen tot saus klaar is
  7. Maak een simpele witte saus van bloem, boter, wijn en slagroom 
  8. Roer er de dragon, geraspte sinaasappelschil en het sap door
  9. Meng de saus met het vleesmengsel
  10. Doe deze ragout over in een ovenschaal
  11. Leg de plakjes deeg op elkaar, rol uit tot een passende deeglap 
  12. Leg het deeg over de ragout, laat de randen een beetje overhangen, maak een gaatje in het midden om de stoom te laten ontsnappen
  13. Bestrijk de bovenkant met eidooier
  14. Bak de kippastei in ca. 25 minuten bij 200° (hetelucht: 180°)

Wacht een paar minuten met aansnijden.

Dit recept is eigenlijk een makkie: de oven verwarmt voor terwijl je alle onderdelen voorbereidt, het snijden van de ingrediënten duurt 5 minuten, het garen vande vulling alles met elkaar 6 à 7 minuten. En ondertussen maak je de witte saus.
Het afbakken neemt ca. 25 minuten in beslag, en dat is een mooi moment om tafel te dekken en alvast een glas koele witte wijn in te schenken!!

NAPA11

Daags voor de nationale pakjesavond 5 december  (waar wij, vanwege grote kinderen en nog geen kleinkinderen, niet aan doen) begon het al te gonzen: NAPA11 kwam eraan. Nationale AntiPakjesAvond 2011, 4 december, is verzonnen door fervent antipakjesenzakjesvoorvechtster Karin Luyten. Een geweldig initiatief waar hopelijk veel mensen gehoor aan geven, al was het maar voor één dag, om ook eens zónder door de levensmiddelenindustrie verzonnen smaken te koken.
Een zeker ongemakkelijk gevoel kan ik niet bedwingen - in mijn TV-dagen heb ik immers heel erg vaak met voorbedachte producten gewerkt. 'If you can't beat them, join them' was toen mijn motto: 
je kunt consumenten toch leren dat ze zelfs met kant-en-klaar producten toch iets naar eigen smaak op tafel kunnen zetten.

Ik weet dus uit eigen ervaring dat je heel erg uitgekeken raakt op wat anderen voor je verzinnen - zelf doen echt zóveel leuker en lekkerder! Ik laat allang niet meer mijn culinaire licht onder de korenmaat schijnen. 

Ik heb dit jaar aangehaakt bij de grote groep culinaire collega's die deelnemen aan de antipakjesweek van 28 november tot en met 4 december, ook wel Antipakjesestafette genaamd. Op Karin's website staan in vijf afleveringen de recepten die de deelnemers hebben ingebracht.

Mijn bijdrage is Kippastei met prei en sinaasappel, een echte traditional uit eigen keuken die ik, vreemd genoeg, lang niet had gemaakt.

 

Etentjes

Wat er ook gebeurt, gegeten moet er worden, thuis met ons tweeën, met of bij vrienden. En time flies when you're having fun… Wanneer aten we ook alweer waar en met wie? En niet te vergeten: wát aten we? We, dat zijn mijn wederhelft M. en ik, en een select groepje vrienden die elkaar op twitter via de gedeelde liefde voor koken en eten hebben leren kennen en nu met enige regelmaat ook IRL bij elkaar komen. 
Tweetups, noemen we die ontmoetingen, en ze komen in allerlei samenstellingen voor.

Aan tafel zitten bij Mariëlla Erkens (@mariellaerkens) is niet alleen erg gezellig, maar ook een avontuur. Mariëlla is namelijk expert op het gebied van thee+spijs combinaties, waarbij ze de grands crus onder de theeën gebruikt, en bedenkt in haar helemaal niet grote of luxe bovenhuiskeuken in Amsterdam magische smaakcominaties met chocola. Mariëlla is een geweldige kok en food stylist (zie kijk maar eens op www.mariellaerkens.nl), en een enorm lief en  leuk mens. Zo af en toe fungeren we, onder het mom van 'gezellig met een aantal twittervrienden de benen onder dezelfde tafel steken' als proefkonijn voor haar nieuwe culinaire creaties, en dat is bepaald geen straf! Marjon maakte een sfeerfoto aan het begin van het laatste chocotheediner, half november.

In ons eetclubje zit ook Didi Van Haaren (@madeinspainNL). In haar webwinkel www.made-in-spain.nl verkoopt ze prachtige Spaanse producten en bijpassend aardewerk, en op haar kookblog bijzonderspaans.nl plaatst ze authentieke Spaanse recepten, stuk voor stuk door haarzelf gekookt én gekiekt in haar eigen keuken, en als we geluk hebben, bij haar thuis door ons genoten. Een van haar specialiteiten zijn Catalaanse panellets ('broodjes'), heerlijk zoete balletjes gemaakt van amandelmeel en gekookte aardappel. Ze verkocht ze nog niet zo lang geleden op de laatste Undergroundboerenmarkt (waarover een andere keer meer).

Karin Luyten, schrijfster van het nu al standaardwerk Koken met Karin: zónder pakjes en zakjes, bedenkster van Nationale AntiPakjesAvond, een jaarlijks terugkerend fenomeen op 4 december, en eigenaar van de uitermate vrolijk- en hongerigmakende website kokenmetkarin.nl. Bij haar aten we verrukkelijke focaccia, haar onvolprezen fluffy gemberwortelsoepje (nu ook bij ons thuis een hit), heerlijke kipfilets en een super appelbosbessencrumble toe.

En dan is er de @eetschrijver, voor intimi GJ, en voor de rest van de wereld Gerrit Jan Groothedde. Zou -hedde hart betekenen? Want dat heeft-ie! Op zijn blog eetschrijven.nl kan hij dagelijks zijn ei kwijt, want GJ mag zich graag en eigenlijk altijd helemaal terecht, kwaad maken over de onmetelijke volksverlakkerij die de naïeve consument ten deel valt. Dat hij daarbij ook wel eens gevoelig op multinationale tenen trapt, is onvermijdelijk, en ik verdenk hem ervan dat hij dat met groot genoegen expres doet. Koken kan-ie ook, en hoe! Ik weet nog hoe ik M. en mezelf min of meer uitnodigde voor zijn door hemzelf en anderen geroemde Mexicaanse polo poblano, en met name voor zijn margarita-ijs met zoute shortbread cookies… 't Is dat het nu geen ijstijd is, maar als de buitentemperatuur weer ruim boven de 15° komt zet hij zijn popup margarita ijssalon weer op, want man man, wat is dat bijzonder lekker!
Bij GJ en zijn G. kookten Karin, Mariëlla en ik in het hart van het aspergeseizoen een 100% aspergediner, en aan het eind pakte de grote man zijn hemelsblauwe elektrische gitaar en begon virtuoos ouwe hits te zingen. Onvergetelijk!



In de bonen, en niet zo'n beetje ook!

Wij doen mee met de Bonenestafette. Op 4 en 5 november, om precies te zijn.
Met de wát?, zul je zeggen?

De Bonenestafette is een actie waarbij van 3 oktober t/m 10 november bonen worden gegeten, drie maaltijden per dag.
Het initiatief komt van de Bruinebonenbende. Die wordt gevormd door culinair historica Lizet Kruyf, culinair journalist Onno Kleyn en voedingsdeskundige Yneke Vocking.
Ze hebben zich ten doel gesteld peulvruchten weer in de belangstelling én op tafel te krijgen. Op een speelse manier, ondersteund door een informatierijke website. "Want", zegt Lizet, "peulvruchten zijn lekker, gezond, veelzijdig en betaalbaar. Zij horen van oudsher thuis in de Nederlandse eetcultuur, maar ze zijn geleidelijk uit beeld geraakt. En nu steeds meer mensen duurzamer  en minder vlees willen eten, verdienen peulvruchten een plaats in zo'n veranderend eetpatroon."


Lizet, Onno en Yneke wierven deelnemers voor de Bonenestafette via twitter en hun eigen social media kanalen, en wie zich aanmeldde werd van harte uitgenodigd voor het bonendiner op 2 oktober jl.. Een verrukkelijk en heel verrassend driegangen-bonendiner vormde de officiële aftrap voor de bonenestafette. 

De volgende dag al lag de lijst met deelnemers en data in de mail. Iedereen had officieel twee dagen toebedeeld gekregen. Maar ondertussen was een aantal mensen al begonnen. Zo'n charme-offensief als dit blijkt uitstekend en aanstekelijk te werken.

Wij aten al pikante black beans met gerookte paprika en chorizo (het mag, maar hoeft helemaal niet vegetarisch) - Onno benadrukte tijdens zijn openingsspeech dat bonen het gezondst zijn in combinatie met vet, en die invulling mag iedereen zelf zoeken.

Ik heb gelukkig nog even tijd om te verzinnen hoe ik op 'onze' dagen invulling ga geven aan het ontbijt waarin bonen een rol spelen. De opdracht laat voldoende ruimte voor eigen experimenten, dus ik denk dat ik ga proberen brood te bakken waarin kikkererwtenmeel verwerkt wodt. Als het lukt plaats ik het recept, uiteraard met foto's.

En tot het zover is, eten we gewoon een paar keer per week bonen, puur omdat ze lekker zijn!

Lees hier meer over de Bonenestafette.

 


De Aziatische keuken en Europese wijnen, een boeiende proeverij

Onder een regengrijze hemel begaf ik me op maandag 10 oktober per fiets naar een adres aan de Oude Zijds Voorburgwal, hartje warme buurt. De monumentale deur van het schitterend gerestaureerde pand gaf toegang tot al even fraai gerestaureerd 16e-eeuws interieur, compleet met, schouw, houtsnijwerk, dikke balken, brede houten vloerdelen en andere oorspronkelijke details. Op dee bijzondere plek organiseerden Duitse wijnspecialist Mark van de Wijn en zijn vakgenoten Huib en Max van der Lugt (Provencewijnen),  op 9 en 10 oktober een proeverij van Europese wijnen in combinatie met Aziatische gerechten. 

15 wijnen uit Duitsland en Frankrijk, van fris tot aromatisch, via rosé's, lichte en forse roden tot mousserend, werden geproefd door restauranteigenaars en andere culinaire beroepsbeoefenaars. Ik was in dat gezelschap een buitenbeentje, maar ik heb me dapper geweerd: liet, net als zij, de wijnen walsen in het glas, de aroma's mijn neus strelen, al slurpend de spannende smaken door mijn mond gaan, om het verrukkelijke slokje tenslotte te deponeren in de spittoon. Hoewel ik dat laatste meer dan eens achterwege heb gelaten. In dat opzicht ben ik niet zo'n goede proever, moet ik bekennen.

Fon Yee Wong had namens Toko Dun Yong bij de wijnen zes totaal verschillende gerechten gekookt. Wat een uitdaging, uitzoeken wat wel (of niet) past bij zoetige Pekingeend met hoisinsaus, mild-romige kip gegaard in kokosmelk met Thaise rode currypasta, spicy Szechuan-aubergines, gestoomde witte vis met zoutige sojadressing, frisse groene mangosalade en Koreaanse gestoomde dumplings gevuld met kimchi.

Op advies van Huib waren de eerste proevers begonnen met proeven zonder erbij te eten, om zich een duidelijk smaakbeeld te kunnen vormen. De wijnen die ik uit dat 'droogzwemmen' als favorieten had geselecteerd zijn dat gebleven: drie heerlijke, zeer verschillende aromatische witten, een verrukkelijke dieprozerode Tavel en een bleekoranjeroze Provencerosé. Voor de rode wijnen heb ik me laten adviseren, en ik kan nu met zekerheid zeggen dat de pittige aubergines dikke vrienden werden met Mark's trots, de lichte rode Holland Cuvée 2009 Braunewell. En de mangosalade kon het prima vinden met de milde bubbeltjes van de Blanc de blancs Domaine de Toulon... 

Het lijkt me een leuk project om 'en petit comité' met vrienden te herhalen. Ik zie het al helemaal voor me: mijn 5 favoriete wijnen en een uitgebreide Aziatische maaltijd, gezellig om de tafel. Een avond vol lekkere leermomenten en goede gesprekken. En uitspugen hoeft niet!

Mark's website: http://www.markvandewijn.nl 

Huib en Max' website: http://www.lavielevin.nl